Jak bakterie w sierści napędzają alergie u psów i kotów – i co radzą lekarze weterynarii

„Niewidzialna hodowla” w każdym kłaczku

Sierść działa jak mikroskopijna szczotka: zamiata po mieszkaniu złuszczony naskórek, resztki śliny, pyłki roślin i drobinki jedzenia. Kiedy te kłaczki trafiają na posłanie, tworzą biologiczną “gąbkę” złożoną z bakterii (Staphylococcus pseudintermedius, Streptococcus spp.), drożdżaków Malassezia pachydermatis oraz roztoczy kurzu domowego. W ciągu tygodnia wilgotne, ciepłe legowisko może osiągnąć nawet 10⁶ jednostek bakterii na 1 cm² – to sto razy więcej niż dopuszcza norma dla czystego blatu kuchennego.

Od brudnego posłania do swędzącego pyska – mechanizm alergicznego błędnego koła

1. Kontakt – zwierzak kładzie się, a cząstki bakterii i roztoczy przyklejają się do skóry pyska, warg i opuszek łap.

2. Przerwanie bariery – drapanie albo lizanie otwiera mikrourazy; toksyny bakteryjne (enterotoksyny stafylokokowe) wnikają w naskórek.

3. Nadreakcja immunologiczna – limfocyty Th2 wyrzucają histaminę; pojawia się zaczerwienienie, świąd, obrzęk wargi i bruzd ślinowych.

4. Auto-kontaminacja – pies czy kot liże swędzące miejsce, przenosząc drożdżaki i bakterie do jamy ustnej; tworzą się zapalenia dziąseł i nieświeży oddech.

5. Błędne koło – stan zapalny nasila świąd, świąd wzmacnia lizanie, a lizanie rozsiewa mikroby na całe legowisko.

U zwierząt predysponowanych (bulldogi, westie, koty rasy Devon Rex) stale drażniona błona śluzowa pyska prowadzi do przewlekłego zapalenia warg (tzw. cheilitis granulomatosa) i częstszych nawrotów atopii skórnej.

Jak rozpoznać, że „to wina legowiska”?

• Świąd wokół pyska i uszu pojawia się wkrótce po dłuższym odpoczynku.

• Rumień w fałdach wargowych i łuszcząca się skóra w kącikach ust.

• Nieświeży oddech mimo prawidłowej diety bezzbożowej.

• Drapanie posłania i próby przenoszenia poduszki w chłodniejsze miejsce – zwierzak „ucieka” od drażniących alergenów.

Jeśli objawy ustępują po weekendzie spędzonym poza domem (np. w hotelu dla psów z czystym legowiskiem), źródło problemu znajduje się prawdopodobnie w Twojej pralni, nie w karmie.

 Co zalecają dermatolodzy weterynaryjni?

• Pranie minimum raz w tygodniu w 60 °C lub z preparatem na bazie aktywnego tlenu, który niszczy biofilm bakteryjny już w 40 °C.

• Dodatkowe płukanie: detergenty resztkowe potęgują świąd kontaktowy; ustaw opcję „extra rinse”.

• Unikaj zmiękczaczy – kationowe środki zmieniają pH skóry i sprzyjają drożdżakom.

• Suszenie w pełnym przewiewie; wilgotne wypełnienie = inkubator dla Malassezia.

• Rotacja dwóch posłań – gdy jedno schnie, drugie jest w użyciu, co nie daje bakteriom czasu na ekspansję.

• Raz w miesiącu czyszczenie pralki cyklem 90 °C z pustym bębnem i nadwęglanem sodu; inaczej zbity kłaczek w filtrze zainfekuje każde nowe pranie.

Plan higieny tekstyliów – tydzień po tygodniu

Kiedy do gabinetu?

• Świąd nie ustępuje po 7–10 dniach systematycznego prania.

• Pojawia się ropna wydzielina lub krwisty śluz w kącikach ust.

• Zwierzak odmawia jedzenia z powodu bólu dziąseł.

Lekarz może wykonać cytologię zeskrobin, posiew bakteriologiczny i zalecić szampony chlorheksydynowe lub doustne antybiotyki – ale bez równoległej higieny posłania terapia będzie tylko gaszeniem pożaru.

Czysty materiał, czysty bilans zdrowia

Brudne legowisko jest jak brudna miska: widać tylko wierzch, a chorobotwórczy potencjał kryje się pod powierzchnią. Regularna, prawidłowa pielęgnacja tekstyliów:

• Zmniejsza ładunek bakteryjny nawet o dwa rzędy wielkości.

• Obniża stężenie alergenów roztoczowych, które podbijają reakcję histaminową skóry.

• Hamuje błędne koło ‟pyska-drapania”, redukując konieczność antybiotykoterapii.

• Przekłada się na lepszy komfort oddychania i snu zwierzaka – a spokojnie śpiący pupil równa się spokojny opiekun.

Czyste posłanie to nie luksus spa dla czworonoga, lecz podstawa profilaktyki dermatologicznej. Daj swojej pralce szansę zadziałać zgodnie z weterynaryjną sztuką, a sierść i bakterie przestaną odbierać radość z merdania ogonem i mruczenia.